هرکس شبی را صبح کند و در فکر اصلاح امور مسلمین نباشد مسلمان نیست. (پیامبر (ص)-اصول کافی ج 2 ص 238)                                                                                                                                                                                           

      ما همچنان شما مسلمین را به آیین اسلام هدایت کردیم ونیز بیاراستیم به اخلاق معتدل وسیرت نیکو تا گواه مردم باشید تا نیکی ودرستی را سایر ملل عالم از شما بیاموزند ،چنانچه پیغمبر (ص) را گواه شما کردیم تا شما از وی بیاموزید پیامبر (ص) فرمودند: یا علی ولیمه ای(اطعام ومهمانی دادن) نیست  بجز :                                                                                                                                                                                           مراسم ازدواج وعروسی ، تولد نوزاد ، ختنه کودک ، ساختن یا خریدن خانه ، بازگشت از سفر حج (وسائل الشیعه ج 16 ص 454)                                                                                                                      امام سجاد(ع) برای تولد فرزندخود اطعام میدادندو امام صادق(ع)برای تولد امام موسی بن جعفر(ع) سه روز اطعام دادند (وسائل شیعه ج 1 ص 133)       

     اطعام دادن درروزهای خوشی (به دور از اسراف و ریا وچشم هم چشمی) و به شکرانه نعمت ها وبرای ابرازشادی و شریک کردن دیگران در شادمانی خود توصیه شدهو ثواب دارد، امام صادق (ع): فرموده اند: هرکس مومن توانگری را غذا دهد پاداش او مانند آن است که برده ای از  نسل اسماعیل را از قربانی شدن برهاند وهرکس مومن نیازمندی را اطعام دهد برایش پاداش برابر آن است که صد برده از نسل اسماعیل را از قربانی شدن برهاند (کافی ج 2ص 203)  

 شریعت اسلام برای چگونگی عمل کردن در مقابل مصیبت دیدگان     

  امام صادق(ع): زمانى كه جعفر ابن ابیطالب  به شهادت رسيد رسول خدا  به حضرت فاطمه (س) فرمود كه نزد همسرش اسماء بنت عميس و ديگر همسران آن حضرت رفته و آنها را تسليت دهد و براى خانواده اش تا سه روز غذا تهيه كند، اين عمل  نزد مسلمين  سنت شد.  (المحاسن ص492) وامام صادق (ع  فرموده اند:غذا خوردن درکنار سفره اهل مصیبت از اعمال جاهلیت است وسنت اسلام این است که برای مصیبت دیدگان غذاببرند نه اینکه غذایشان را بخورند(وسائل الشیعه ص ۲۳۷ح ۳۵۰۴ ) صادق (ع) در مجلس گروهی عزادار وارد شد وخطاب به آنان فرمود: خداضعف شما را جبران کندوبه شما دلداری نیکو دهد و شخص متوفی را نیز در سایۀ رحمت خویش قرار دهد سپس از مجلس خارج شدند(الفقیه ج 1ص 174-وسائل الشیعه،  ج ۳، ص ۲۱۸، ح ۳۴۵۱)این رفتارامام (ع) نشان میدهد که باید مراسم عزاداری ساده برگزاروآشنایان ودوستان به ابرازهمدردی بسنده کنند و اگر به دلایلی چون برگرداندن آرامش روحی مصیبت دیدگان تصمیم به حضور بیشتر در کنار آنان دارند، نباید به خانوادۀ مصیبت دیده این اجازه را بدهند که برای پذیرایی از آنها دچار زحمت شوند، بلکه باید برای آنان نیز غذا تهیه نمایند(مانند حضرت فاطمه «س»  که سه روز نزد خانواده جعفر بن ابیطالب (ع)  رفتند  وغذا  نیز برای آنان تهیه کردند).                                                                                                                                                        

 آیت ا... مکارم : متاسفانه درعصرما قضیه برعکس شده وگروهای زیادی ازمردم انتظار دارند عزاداران از آنها پذیرایی کنند وگاه مخارج هنگفتی بر آنان تحمیل می شود ومصیبت آنان را افزون میکند چه خوب است این بدعت ها ترک شود ،مناسب است مراسم عزاداری ومجلس فاتحه ساده برگزار شود واز آن هزینه ها برای انجام امور خیر وپرداخت کفارات ودیون میت ونماز وروزه او(اگرنماز وروزه قضا دارد) مصرف کنند.(مفاتیح نوین ص 1193)                             

    امام صادق (ع) :هرکه به سوی بدعت گذار برود وبه او احترام بگذارد در راه نابودی اسلام قدم بر داشته است .  (ص 473 ثواب الاعمال وعقاب الاعمال)    برخی تاگید دارند خانواده مصیبت دیده باید درشب اول دفن میت  اطعام بدهند (شام اول )که اینکار صد درصد  برخلاف دستور اسلام است  ، چراکه دستور اسلام اینست که تا سه روز دیگران مصیبت دیده را اطعام نمایند و در رساله مراجع و امام خمینی(ره) نیز ذکر شده :  مستحب است تا سه روز برای اهل خانه میت غذا بفرستند وغذا خوردن نزد آنان ودر منزلشان مکروه است(مساله 632 ) درباره شب اول قبر پیامبر(ص) چنین فرموده : نمیگذرد بر میت ساعتی سخت تر از شب اول قبر پس رحم کنید مردگان خود را بصدقه واگر نیافتی چیزی که صدقه بدهی پس یکی از شماها دورکعت نمازکند(مفاتیح الجنان ص 401 )شب اول قبرصدقه (به مستحق )و نماز وحشت ودعا در نمازها بخصوص نماز شب  تاثیر وثواب دارد  .(مفاتیح )  ضمن اینکه لازم است قبل از هر چیزی دیون میت (حق الناس ونماز وروزه قضا اگر دارد باید تکلیف آن مشخص شود ) خطبه 110 نهج البلاغه : صدقه آشکار باعث دفع بلا است  وصدقه پنهانی باعث آمرزش گناهان است  ودر قران هم آمده است :اگر به مستحقان انفاق صدقات آشکارا کنید کاری نیکوست  ولی اگر در پنهانی به فقیران (آبرومند) رسانید  نیکوتر است وخدا به پاداش آن گناهان شمارا مستور دارد وخدا از آشکار ونهان شما آگاهست (271 بقره )                                

          امام صادق (ع):چهارچیز از گنج های نیکوکاری است پنهان داشتن حاجت،صدقه پنهانی،پنهان داشتن درد وپنهان داشتن مصیبت ( بحار ج 75ص175)       

    برای اینکه اسراف و ریا و... نشود وبدعتی را انجام یا بدعتی ایجاد نکنیم  بهتر است برای آمرزش  اموات صدقه پنهانی بدهیم چرا که (آئین پاک حق که صحت ودرستی آن مورد تردید نیست، برترین امورات و بدعتها  بدترین کارهاست-نهج البلاغه)

صدقات:   این مصارف هشتگانه فرض وحکم خداست که خداوند دانا وحکیم است   * 1-فقراء :کسانی که کمبود مالی دارند هرچند مشغول کسب وکار می باشند وهرگز از کسی سئوال نکنند2-مسکینان : کسانی که نیازشان شدید تراست ودستشان از کار کوتاه است واز این وآن هم درخواست کمک می کنند. 3-جمع آوری کنندگان زکات وکارمندی که در اداره بیت المال مسلمانان تلاش وکوشش  می کنند 4-تألیف قلوب  :کسانی ازکفار وغیرمسلمانان که با تشویق مالی توجه آنان به اسلام جلب می شود تا بلکه اسلام را بپذیرند. 5-آزادی بردگان6-برای پرداخت قرض بدهکاران :کسانی که بدون جرم وتقصیر زیر بار بدهکاری مانده اند و توان پرداخت آن را ندارند 7- در راه خدا : یعنی در راه تبلیغ ورواج دین خدا   8-واماندگان در راه : مسافرانی که بر اثر علتی در راه مانده اند وامکانات کافی برای رسیدن به مقصد را ندارند هرچند فقیر هم نیستند ( توبه۶۰)                                                                                                                 

 .              در انجام اعمال باید مراقب این حالات  باشیم:   (ثواب الاعمال وعقاب الاعمال شیخ صدوق )  امام باقر (ع) : اگر بنده ای کاری به خاطر رضایت خداوند عزوجل  وجهان آخرت انجام دهد ولی حتی یک نفر را در آن شریک بدارد مشرک خواهد بود.  443)  * آنان که اموال خود را به قصد ریا وخود نمایی می بخشند وبه خدا وروز قیامت نمی گروند (ایشان یاران شیطانند) وهرکه را شیطان یار است بسیار بد یاری خواهد داشت . (نساء  38)  

  امام صادق (ع): از ریا کاری بپرهیزید که  شرک به خداست ،ریاکار در روز قیامت با چهار اسم خوانده میشود : ای کافر !ای فاجر ! ای مکار!ای زیانکار ! کارهای خوب تو بر باد رفت وپاداشت باطل شد وبهره ای برایت باقی نماند ، پاداش خود را از کسی بگیر که برای خشنودی  او این کار را انجام دادی (467ثواب الاعمال )                 برخی می گویند چرا درماه محرم یا شهادت ائمه مردم را اطعام می نمایند :. قال الصادق (ع): قال لى ابى: يا جعفر! اوقف لى من منالى كذا و كذا النوادب تندبنى عشر سنين بمنى ايام منى، امام صادق (ع)می فرماید:پدرم امام باقر (ع) به من فرمود: ای جعفر! از مال خودم فلان مقدار وقف نوحه خوانان کن که به مدت ده سال در«منا» در ایام حج، بر من نوحه خوانی و سوگواری کنند.(بحارالانوارج 46ص220)

برقراری و توصیه به تجدید رسم  ماتم در شهادت ائمه برای اینست که همه نسلها آگاه شوند حاکمان جور به ائمه ظلم ومظلومانه آنان را به شهادت رسانده اند اما ائمه تسلیم نشده وجان خود را برای زنده ماندن مکتب اسلام و راه خدا فدا نموده اند تا اسلام زنده بماند ومسلمانان تن به ذلت ندهند ودر مقابل ظالمان و فاسدان قیام کنند که  برای امام حسین (ع) بیش از هزار چهارصد سال است عزا وماتم می گیریم و برای  معصومیت ومظلومیت و زنده نگهداشتن  یاد و راهش ، مردم به میل خود در راه خدا  نذر وخیرات می دهند و معمولا اهل علم اینکار را پنهانی انجام می دهند تا  دین خدا  تبلیغ وترویج  شود وبه ثواب برسند در قران هم آمده است آنچه  در راه تبلیغ ورواج دین خداهزینه شود ثواب صدقه داردواگر چنین نبود امروز از اسلام نشانی نبود.                                                                                                                                                                                                           .            برخی می گویند ما ثروتمند هستیم  اما :پیامبر (ص) فرمودند:هرکه به خاطر ریا وشهرت ، گروهی از مردم رابه میهمانی دعوت کند در آخرت از آب های بدبوی دوزخ به اندازه خوراک های آن میهمانی به او بنوشانند وشکمش را از آتش پر سازند (521 ثواب الاعمال)خداوند سبحان خوراک تهیدستان را در اموال توانگران قرار داده وهیچ فقیری گرسنه نمی ماند مگر به واسطه اینکه ثروتمندی از حق او بهره مند شده وخدای تعالی در این باره از آنان بازخواست می کند.(م ميزان الحكمة 434) .                                                                                                                                                                                              .             در حقیقت ثروتمندان در مقابل فقرا مسئول هستند وامام علی (ع)به صراحت فرموده اند : بخشش مال به غیر مستحقتبذیر واسراف است(متاسفانه امروزه اکثریت اغنیا به سفره ای که بمناسبت  مصیبت  پهن می شود  اطعام می شوندوتاسف بار تر اینکه افراد ضعیف یا متوسط جامعه به مناسبت مرگ عزیزانشان اغنیا را دعوت و اطعام می نمایند!!!).                                                                       

*اعمال خیر را باید قبل از‍‍ مرگ انجام داد چرا که خداوند تبارک وتعالی به ما امر کرده است :  و از آنچه روزی شما کردیم در راه خدا انفاق کنید   پیش از آنکه مرگ بر یکی از شما فرا رسد و در آن حال (به حسرت ) بگوید پروردگارا اجل مرا اندکی به تاخیر انداز تا صدقه و احسان بسیار کنم و از نکو کاران شوم  (منافقون 10)   و روایت شده :   یکی از سرمایه داران مدینه وصیت کرد بعد از مرگش انبار خرما   او را پیامبر(ص) به بینوایان انفاق کند چون از تجهیز وتکفین او فارغ شد رسول خدا تمام خرماها را بین بینوایان تقسیم کرد وآنگاه یک خرمای خشکیده  کم مغزی را بر داشت و به مسلمانان فرمود: سوگند به خدا اگر این یک دانه خرما را این مرد به دست خود به بدبخت وگرسنه ای می داد مزد و ارزش آن نزد پروردگار بیش از این بود  همه خرما ها رابه دست من که پیامبر خدا هستم به فقرا وبینوایان دادم(کتاب مکتب الاسلام عماد زاده)                                                             امام صادق (ع) : یک روز حضرت موسی (ع) به مردی از پیروان برخورد کرد که درحال سجده بود از آنجا رد شد پس از انجام  کار خود برگشت و باز او را درحال سجده دید به آن مرد گفت : اگر حاجت توبه دست من بود بر آورده می کردم به موسی خطاب شد  اگر آنقدر سجده کند که گردنش قطع شود از او نمی پذیرم مگر اینکه قلب خود را پاک کند ، آنچه من دوست دارم او نیز دوست بدارد و آنچه نسبت به آن بی میل هستم او هم بی میل شود (روضه کافی 129/128)                                                                    

  آل عمران : بگو ای پیغمبر(ص) اگر خدا را دوست دارید مرا پیروی کنید که خدا شمارا دوست دارد وگناه شما ببخشد که خداوند آمرزنده ومهربان است .«31»                                                                                                  

   .        خدا دوست دارد پیروی از پیامبر(ص) را وپیامبر(ص) توصیه نموده اند به اطعام در روزگارخوشی  وبمنظور شکر گزاری  به درگاه الهی  در قبال نعمتی که نصیب ما شده است ،  پس در روزگارخوشی  برای دعوت از مهمان به منزل  باید پافشاری  کنیم که طبق فرمایش پیغمبر«ص» آمرزش گناهان را در پی دارد و وصیت به صرف مال  بعنوان صدقه  بعد مرگ (آنهم اگربه فقرا داده شود ) حکایت انبارخرما می شود ، آنچه اجردارد وخدا دوست دارد درآیات وروایات به صراحت بیان و توصیه شده   و زمان هر کاری هم مشخص  است وخالص بودن عمل یکی از شروط اصلی است.                                               

    نوآوری ها و ابتکارات غیر شرعی که بعضا ظاهر خوب وعامه پسند ی هم دارند اما از باطن آن  فقط خدا و اولیاء ا... میدانند که چقدر برای  جامعه مسلمین  زیان آور است  ودر قران هم آمده است :  اکثر مردم به امور ظاهری زندگی دنیا آگاهند واز عالم آخرت به کلی بی خبرند (سوره روم)  اکثر این مردم الا ازخیال ازچیزی پیروی نمی کنند و خیال بی نیاز از حق نمی گرداندوخدا به هرچه می کنندآگاهست( یونس)   واگر پیروی کنی از اکثر مردم زمین تو را از راه خدا گمراه خواهند کرد که اینان جز از  پی گمانی  نمی روند و جز اندیشه باطل و دروغ چیزی در دست ندارند( انعام)       

          در دارالسلام از خزائن نراقی نقل شده است :  یکی از علما(امیر محمد صالح خاتون ابادی داماد مرحوم مجلسی) در گذشته بود شبی ایشان را در خواب دیدم گلایه کردم که قرار بود زودتر از این به خواب من بیایی اکنون یک سال از فوت شما میگذرد.گفت :گرفتاری هایی داشتم که اکنون نجات یافتم. سوال کردم:بر شما چه گذشت؟ گفت:مرا در مقام خطاب الهی بازداشتند ،ندا رسید:چه اورده ای؟ عرض کردم:عمرم را در تصنیف و تالیف احادیث و اخبار و تفسیر به پایان بردم،خطاب رسید:صحیح است.ولی در اول کتاب ها نام سلاطین را میبردی و خشنود میشدی که مردم کتاب را ستایش و مدح میکنند،مدح مردم و رضای سلاطین  اجر و پاداش تواست.عرض کردم:عمرم را در امامت نماز جمعه به سر بردم.گفتند:آری همین طور است،ولی هر گاه نمازگزاران زیاد بودند خوشحال و هر گاه کم بودند ناراحت میشدی این عمل نیز شایسته ی ما نیست ، بالاخره هر چه عرض کردم رد شد تا اینکه همه ی حسنات خود را تمام کردم، در این هنگام خطاب رسید: تو نزدیک ما یک عمل مقبول داری،آن عمل اینست که روزی یک گلابی در دستت بود، زنی بر تو گذشت،بچه ای پشت سرش بود،چشم ان بچه به گلابی افتاد و به مادرش گفت:گلابی میخواهم و تو آن گلابی را به دست بچه دادی،فقط برای خشنودی خدا،آن طفل خوشحال شد، خداوند به خاطر همین عمل از من در گذشت.(منتخب التواریخ /177)         

 * در اسلام صدقه منحصر به اطعام نیست وکارهای واجب تری نیز هست که بدون اینکه ثروت خود را به رخ دیگران بکشیم ویا مرتکب  ریا واسراف و... شویم .می توانیم   سعادت خود وهمنوعان خود را رقم بزنیم ،یقینا  گنج نیکوکاری(صدقه پنهانی روش ائمه که برای فقرا در تاریکی شب آذوقه می بردند وتا زمان شهادت آنها خود فقرا هم نمی دانستند چه کسی به آنها کمک کرده است ) باعث آمرزش  ما و اموات است واز اسراف و ریا  و... نیز مصون است  و برکات عظیمی نیزدارد.    

     امام علی (ع) نیز به صراحت راه را از بیراه برای ما مشخص نموده وفرموده اند: مردم به اهل بیت پیامبرتان بنگرید ، از آن سو گام بر می دارندگام بردارید ، قدم جای قدمشان بگذارید آنها شما را هرگز از راه هدایت بیرون  نمی برند وبه پستی وهلاکت باز نمی گردانند ، اگر سکوت کردند سکوت کنید واگر قیام کردند قیام کنید ازآنها پیشی نگرید که گمراه  می شوید و از آنان عقب نمانید که نابود می گردید، خدا شما را بیامرزد ، اعمال نیکو بر اساس نشانه های روشن انجام دهید،زیرا که راه روشن شما را به خانه أمن وامان دعوت میکند ، با کسیکه رهنمودهای پیامبر (ص) را بکار نمی بندد وبه جانب دیگری تمایل دارد مخالفت کن و او را با آنچه برای خود پسندیده رها کن ، (نهج البلاغه)  وخداوند نیز در قران اینگونه به ما امر کرده است : ای کسانیکه ایمان آورده اید خدا ورسول را اطاعت کنید واز فرمان او سر نپیچید   که شما سخنان حق وآیات خدا را از او می شنوید             

           اطعام  به مناسبت مصیبت  هیچ توصیه ای در دین اسلام ندارد و دقیقا برخلاف سنت پیامبر (ص) است ، اما  تا مرحله اى از تقوا در وجود انسان نباشد(مرحله تسليم در مقابل حق و پذيريش آنچه هماهنگ با عقل و فطرت است )محال است انسان از هدايت كتابهاى آسمانى و دعوت انبياء بهره بگيرد وانسان با تقوا محال است خلاف سنت اسلام عمل کند ومحال است خداوند عمل خلاف سنت وامرخودش را بپذیرد ،چه انجام دهنده سرمایه دار باشد وچه فقیر.  

امام صادق (ع) فرمودند آنچه را که خدا بر توواجب کرده است آشکار کردنش بهتر از پنهان کردن آن است در صدقات مستحب پنهان پرداختن آن بهتر است.   (کتاب مفاتیح الحیاه آیت ا... جوادی آملی )                                                               

    .  مردان وزنان مومن همه یار و دوستدار یکدیگرند خلق را به کار نیکو وادار و از کار زشت منع می کنند ونماز به پا می دارند وزکات می دهند وحکم خدا ورسول را اطاعت می کنند ،آنان را البته خدا مشمول رحمت خود خواهد گردانید که خدا صاحب اقتدار ودرست کردار است ونیکان را البته به نعمت ورحمت ابد می رساند  

  .    آنان  را که به خدا گرویدند وکارها را به صلاح (خود و خلق) کردند به زودی آنها را به بهشتی در آوریم که زیر درختانش نهرها جاریست تا منزلگاه ابدی آنها باشد وعده خدا حق است وکیست که در گفتار راستگوتر از خدا است (قران کریم )   

   امام علی (ع):جهاد در راه خدا نسبت به امر به معروف ونهی از منکر مانند قطره است در مقابل دریا